شرایط ظهور از دیدگاه قرآن کریم
حاصل مطالب پیش آن شد که امدادهای غیبی پس از آن است که ما تلاش خود را انجام دهیم و اگرچه خداوند هر کس را بخواهد یاری میکند، ولی این یاری، شرایطی دارد.
فهم این مطلب در شناخت جایگاه امدادهای غیبی در امر ظهور و موفقیت حضرت مهدی (عج)در تشکیل حکومت عدل جهانی بسیار کارساز خواهد بود. برخی از شرایط نصرت و امدادهای الهی در قرآن عبارت است از:
🔶صبر و استقامت
انسان صابر، محبوب خدا و در پناه او و مشمول امدادهای الهی است. قرآن می‌فرماید:”وَ اللَّهُ مَعَ الصَّابِرِینَ“. [۱]
و در جایی دیگر دربارۀ اولیای الهی ذکر میکند:”فَصَبَرُوا عَلی ما کُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّی أَتاهُمْ نَصْرُنا“[۲] ؛ بر آنچه تکذیب شدند و آزار دیدند، شکیبایی کردند تا یاری ما به آنان رسید.
و نیز فرمود:
“إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا وَ یَأْتُوکُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هذا یُمْدِدْکُمْ رَبُّکُمْ بِخَمْسَهِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِکَهِ مُسَوِّمِینَ” [۳]؛ البته اگر صبر و مقاومت کنید و پرهیزگاری نمایید، (گرچه) دشمنان با خشم و خروش بر شما بتازند، پروردگارتان شما را با پنج هزار فرشتۀ مخصوص مدد می‌رساند.
🔶 یاری دین خدا
قرآن کریم، یکی از شرایط مهم ارسال امدادهای الهی را نصرت از دین و به تبع آن، ولیّ خدا معرفی میکند و می‌فرماید: “إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ وَ یُثَبِّتْ أَقْدامَکُمْ” [۴] اگر خدا را یاری کنید، یاری تان میکند و گام هایتان را استوار می‌دارد.
🔶جهاد و مبارزه با دشمن
جبهه‌های جنگ نیز در حقیقت، بستر نزول امدادهای الهی است، زیرا قرآن کریم می‌فرماید: “قاتِلُوهُمْ یُعَذِّبْهُمُ اللَّهُ بِأَیْدِیکُمْ وَ یُخْزِهِمْ وَ یَنْصُرْکُمْ عَلَیْهِمْ” [۵] ؛ با آنان بجنگید، تا خدا آنان را به دست شما عذاب و رسوایشان کند و شما را بر ایشان پیروزی بخشد.
🔶 تقوای الهی
یکی از آثار مبارک تقوای الهی و پرهیزگاری که قرآن جایگاه بزرگی برای آن قائل شده است علاوه بر آثار دیگری که بر آن مترتب است، جالب رحمت و کمک ویژۀ پروردگار عالم است.
خداوند رئوف در آیۀ ۱۲۵ سورۀ آل عمران می‌فرماید:”بَلی إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا وَ یَأْتُوکُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هذا یُمْدِدْکُمْ رَبُّکُمْ بِخَمْسَهِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِکَهِ مُسَوِّمِینَ ؛ البته اگر صبر و مقاومت کنید و پرهیزگاری نمایید،(گرچه) دشمنان با خشم و خروش بر شما بتازند، پروردگارتان شما را با پنج هزار فرشته مخصوص مدد می‌رساند.
🔶مجاهدت و تلاش
در فرهنگ قرآنی، تلاش انسان، نشانۀ صداقت اوست و همین صداقت است که باعث نزول امدادهای غیبی می‌شود، کما این که قرآن می‌فرماید:”وَ الَّذِینَ جاهَدُوا فِینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ“؛ [۶] و کسانی که در راه ما کوشیده اند، به یقین راه‌های خود را بر آنان می‌نماییم و در حقیقت، خدا با نیکوکاران است.
🔶ایمان به پروردگار
قرآن کریم در سورۀ «کهف» و در احوالات اصحاب کهف، ایمانِ مثال زدنی ایشان را عاملی برای عنایت ویژۀ خدا به آن‌ها معرفی میکند و می‌فرماید:”إِنَّهُمْ فِتْیَهٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَ زِدْناهُمْ هُدیً وَ رَبَطْنا عَلی قُلُوبِهِمْ“؛ [۷] آنان جوانانی بودند که به پروردگارشان ایمان آورده بودند و بر هدایتشان افزودیم و دل هایشان را استوار گردانیدیم.
🔶 عدم ارتباط با کافران
نکتۀ بسیار جالبی که قرآن مکرراً تعلیم می‌دهد آن است که می‌فرماید با کفار رابطۀ ولایت نداشته باشید، تا امدادهای غیبی خدا به سوی شما سرازیر شود:”لا تَتَّخِذُوا… یَأْتِیَ بِالْفَتْحِ أَوْ أَمْرٍ مِنْ عِنْدِه” [۸]، زیرا در غیر این صورت، هرکس به سراغ کفار برود، خداوند او را به حال خود رها و از امدادهای غیبی خود محروم می‌سازد:”وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِکَ فَلَیْسَ مِنَ اللَّهِ فِی شَیْ ءٍ“[۹]
🔶انجام تکلیف
مطابق فرهنگ قرآنی، ما باید به وظیفۀ خود عمل کنیم و آن گاه در انتظار امدادهای او باشیم.در آیۀ ۹۳ سورۀ «هود» و در احوال حضرت شعیب علیه السلام به این امر این گونه اشاره شده است:”وَ یا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلی مَکانَتِکُمْ إِنِّی عامِلٌ سَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ یَأْتِیهِ عَذابٌ یُخْزِیهِ وَ مَنْ هُوَ کاذِبٌ وَ ارْتَقِبُوا إِنِّی مَعَکُمْ رَقِیبٌ” ؛ و (شعیب گفت: ) ای قوم من! (پس) هرچه در توان دارید انجام دهید، من (نیز) کار خودم را خواهم کرد. به زودی خواهید دانست (که) عذاب خوارکننده به سراغ چه کسی خواهد آمد و چه کسی دروغ گوست. شما در انتظار باشید، من (نیز) همراه شما منتظرم.
🔶استغفار و توبه
در پیشگاه قرآن، استغفار، رزق و امدادهای غیبی را در پی دارد. در این کتاب آسمانی آمده است: “اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ إِنَّهُ کانَ غَفَّاراً یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً وَ یُمْدِدْکُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنِینَ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ جَنَّاتٍ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ أَنْهارا“[۱۰] ؛ استغفار کنید، زیرا خداوند غفّار و بخشنده است، تا آسمان را به باران فراوان بر شما بگمارد و شما را به مال‌ها و فرزندان کمک کند و برایتان باغ‌ها و جویبارها پدید آرد.
موارد دیگر و نیز بررسی بیشتر آن‌ها را در بخش شرایط انسانی ظهور، ذکر خواهیم کرد.
———-
[۱]: بقره، آیه ۲۴۹
[۲]: انعام، آیه ۳۴
[۳]: آل عمران، آیه ۱۲۵
[۴]: محمد، آیه ۷
[۵]: توبه، آیه ۱۴
[۶]: عنکبوت، آیه ۶۹
[۷]: کهف، آیات ۱۳-۱۴
[۸]: مائده، آیه ۵۲
[۹]: آل عمران، آیه ۲۸
[۱۰]: نوح، آیه ۱۰-۱۲
