کمپین بین المللی دعا فقط برای یک نفر با تولیدات رسانه ای در زمینه ی ترویج فرهنگ مهدویت و انتظار فعالیت میکند

امروز : دوشنبه, ۶ فروردین , ۱۴۰۳

دیکشنری مهدوی(قسمت دوم)

دیکشنری مهدوی(قسمت دوم)

۲۱.س- سید حسنی
از نشانه های قیام حضرت مهدی، خروج سید حسنی است. درباره شخصیت وی در روایات سخنی به میان نیامده است. امام صادق درباره سرانجام او میفرماید: آن گاه که سید حسنی خروج کند، اهل مکه بر او هجوم آورده و به قتل می رسانند و سرش را بریده برای شامی میفرستند. در این هنگام صاحب الامر ظهور می کند… (کافی؛ ج۸؛ ص۲۲۴)
۲۲.ش- شعیب بن صالح
از رخدادهای سال ظهور میباشد. امام سجاد فرمودند: خروج شعیب بن صالح پس از عوف سلمی و قبل از خروج سفیانی است.
شیخ صدوق خروج او را از نیشابور ذکر کرده است. از برخی روایات نیز استفاده میشود که ایشان پرچم دار حضرت مهدی است و نزد ایشان انجام وظیفه می کند.
الخرائج والجرائح ج ۳ ؛ کمال الدین ج۲
ص- صاحب الدار، صاحب الامر، صاحب السّیف، صاحب الغیبه
تمامی موارد یاد شده از القاب حضرت مهدی می باشد که در روایات گوناگون از آنها یاد شده است.
ش – شرایط ظهور
یعنی زمینه هایی که امکان تحقق ظهور امام زمان را فراهم می کند. شرایط ظهور با علائم ظهور فرق دارد. این شرایط بطور کامل برای ما روشن نیست اما با بهره گیری از روایات اهل بیت به نکات زیر می رسیم:
۱-وجود برنامه و طرحی متعالی که با ساختاری هدفمند سعادت را برای بشر به ارمغان بیاورد. ۲-وجود رهبری بزرگ از طرف خدا. ۳-وجود یاران پاکدل و فداکار که برای دفاع همه جانبه از امام معصوم آمادگی کامل دارند.
۲۳.ص- صیحه ی آسمانی
صیحه (ندای) آسمانی، از نشانه های ظهور و قیام حضرت مهدی است. صیحه یعنی بلند شدن صدا و ظاهر شدنِ آن، و گاهی فقط به صدا گفته می شود. اینجا منظور از صیحه آسمانی، صدایی است که در آستانه ی ظهور حضرت مهدی همه ی مردم آن را از آسمان می شنوند. (الغیبه نعمانی ص۲۵۳) هم از شیعیان و هم از اهل سنت روایاتی وارد شده است.
امام باقر فرمودند: ندا کننده ای از آسمان، نام قائم را صدا می زند. شرق و غرب زمین آن را می شنوند. از وحشت این صدا، خوابیده ها بیدار، ایستادگان نشسته، و نشستگان بر دو پای خود می ایستند. رحمت خدا بر کسی که از این صدا عبرت گیرد و آن را اجابت کند. زیرا صدای نخست، صدای جبرئیل است. (الغیبه نعمانی ص۲۵۳)
برخی از آیات قرآن از جمله آیه ۲ سوره قمر، آیات ۸ تا ۱۰ سوره مدثر و ۴۱ و ۴۲ سوره ق و… به این ندای آسمانی خبر داده اند.
محتوای این ندای آسمانی در روایات بدین صورت آمده است:
۱-حجت خدا ظاهر شد. ۲- حق با اوست. ۳-حق با آل محمد است. ۴- حق با حضرت علی و شیعیان اوست. ۵- خدا او را برای نابودی ستمگران برانگیخته است. ۶-دیگر دوران ستمگری سپری شده. ۷- او امیر شماست و فرمان به دست اوست. ۸- از او اطاعت کنید. ۹- بسوی او در مکه بشتابید. ۱۰- یاران او، اولیای پروردگارند.
کتاب در آستانه ظهور، ص۸۸
مخاطبانِ ندای آسمانی و زبان آن: تمام اهل زمین، صدای آسمانی را می شنوند، و هر گروه و ملتی آن را به زبان مادریِ خود می شنود: امام صادق فرمودند: ندا دهنده ای بنام قائم ندا می دهد… هر قوم آن را با زبان خود می شنود. (کمال الدین باب ۵۷)
صدای شیطانی: در روایات از صدای دیگری نیز گفتگو شده که از ناحیه شیطان می رسد و #بعد_از صدای آسمانی شنیده میشود. امام باقر فرمودند: و در پایان روز صدای ابلیس ملعون است که ندا میدهد: “بدانید که فلانی مظلومانه کشته شد” و چه بسا افراد زیادی شک کنند و سرگردان شوند… (الغیبه نعمانی باب ۱۴)
وظیفه ی ما: امام باقر فرمودند: از صدای اول پیروی کنید و از صدای دوم بپرهیزید تا بوسیله آن دچار گرفتاری نشوید. (الغیبه نعمانی باب۱۴)
۲۴.ط- طرید
در روایات از حضرت مهدی با لقب “طرید” یاد شده؛ طرید به معنای طرد شده از سوی مردم است.
ط- طِی الارض
به معنای جابجایی بسیار سریع برای انسان است. در روایات فراوانی درباره حضرت مهدی و یارانش از چگونگی طی مسافت ایشان بعنوان طی الارض تعبیر شده. امام رضا فرموده اند: او، کسی است که زمین برای او درنوردیده میشود. (کمال الدین ج۲)
ع- عثمان بن سعید عمری
وی نخستین نائب خاص حضرت بود.
ع- عسکریه
فرقه ای از شیعیان بودند که امام عسکری را مهدی موعود می پنداشتند و به غیبت او قائل شدند.
۲۵.ع- علائم ظهور
به پدیده های پیشین، همزمان و پس از ظهور و مرتبط با آن، علائم ظهور می گویند. عبارت است از آن دسته از رخداد ها که طبق پیشبینی معصومین رخ خواهد داد.
که بر دو نوع هستند: علائم حتمی (که حتما اتفاق خواهند افتاد) و علائم غیر حتمی (که مشروط به اموری است که در صورت تحقق آنها، پدید می آید.)
امام صادق فرمودند: پیش از قیام قائم، ۵ علامت (نشانه) حتمی هست که عبارتند از: یمانی، سفیانی، صدای آسمانی، کشته شدن نفس زکیه، فرو رفتن زمین در منطقه بیداء. (کمال الدین، باب۵۷)
ع- علی بن محمد سمری
وی چهارمین و آخرین نائب خاص حضرت مهدی در دوران غیبت صغری بود.
۲۶.غ- غیبت
غیبت در لغت بمعنی ناپدید شدن از دیدگان است. یعنی حاضر است ولی ظاهر نیست. (قبلا بوده و الان نیست). در استفاده از روایات، سه دیدگاه درباره چگونگی غیبت قابل ارائه است:
۱-پنهانی جسم (ناپیدایی) ۲-پنهانی عنوان (ناشناسی) ۳-پنهانی جسم و عنوان به تناسب شرایط
فلسفه غیبت امام زمان: ۱-حفظ جان حضرت. ۲-آزمایش انسان ها. ۳-آزادگی از بیعتِ دیگران. ۴-تأدیب (ادب کردن) انسان ها. (برای اختصار، از آوردن روایات مربوط به هر کدام، پرهیز شده است)
انواع غیبت: غیبت صغری و کبری
۲۷.غ- غیبت صغری:
برخی این دوران غیبت حضرت را از بدو ولادت امام زمان و برخی از شهادت امام حسن عسکری میدانند. در واقع نوعی آماده سازی برای غیبت طولانی بود. غیبت صغری با ویژگی های خاص خود، دورانی لازم و ضروری بود. برخی از این ویژگی ها:
۱-محدود بودن به زمان معیّن ۲- پنهان نبودن حضرت از همگان ۳- ارتباط با مردم توسط افراد خاص
غ- غیبت کبری:
با پایان یافتن دوران غیبت صغری و درگذشت چهارمین و آخرین نائب خاص حضرت، غیبت کبری آغاز شد که تا امروز ادامه داشته. ویژگی های این دوران عبارتند از:
۱-طولانی بودن ۲- نامشخص بودن پایان آن ۳- قطع ارتباط ظاهری با مردم ۴- عام بودن نیابت در این دوران ۵- فراگیر شدن حاکمیتِ ستم در زمین ۶- شدت یافتن آزمایش های الهی
۲۸.ف- فرید
از لقب های حضرت مهدی است. در لغت به معنای “تک” است. امام علی فرمودند: صاحب این امر، شرید (آواره) و طرید (رانده) و فرید (تک) و وحید (تنها) است. (کمال الدین ج۱ باب۲۶)
ف- فوتوریسم
یعنی اعتقاد به دوره آخرالزمان و انتظار ظهور منجی غیبی و مصلح جهانی. یکی از مسائلی است که در بحث های تئولوژیک تمام مذاهب آسمانی، درباره آن بحث و گفتگو شده است.
ق- قائم
از القاب حضرت مهدی است. با مراجعه به روایات می فهمیم هیچ لقبی به اندازه قائم، برای ایشان مورد استفاده قرار نگرفته است. گویا از آنجا که قیام آنحضرت درخشان ترین فصل زندگی شان است، ائمه به این لقب و صفت ایشان را می خواندند.
۲۹.ک- کمال الدین و تمام النعمه
کتابی بسیار خوب درباره مهدویت که به سفارش امام زمان و توسط شیخ صدوق نگارش شده است.
ک- کیسانیه
از نخستین گروه های منحرف در مهدویت است. (برای مطالعه بیشتر به کتاب فرهنگنامه مهدویت نوشته خدامراد سلیمیان رجوع شود)
ل- لوح حضرت زهرا
از روایت های مهم درباره امام مهدی و یارانش می باشد. در بین روایاتی که از معصومین درباره حضرت مهدی رسیده، حدیث لوح حضرت زهرا از جایگاه والایی برخوردار است.
۳۰.م- مادر حضرت مهدی
در کانون خانواده ی امام عسکری، آن بانوی گرامی را با نامهای مختلفی از قبیل نرجس، سوسن، صقیل، حدیثه، حکیمه، ملیکه، ریحانه و خمط صدا میزدند. از دیدگاه یکی از پژوهشگران، سبب تعدد نامهای مادر حضرت مهدی، علاقه و محبت فراوان علاقه فراوان امام عسکری به او بوده چرا که نامهای گل ها و شکوفه ها را بر وی نهاده بودند.
م- محمد بن عثمان بن سعید عمری
دومین نائب خاص حضرت مهدی در دوران غیبت صغری بود. برخی ویژگی های این نایب حضرت عبارتند از: ۱-وی فرزند نخستین نایب حضرت بود و از موقعیت نیابت بطور کامل آگاهی داشت. ۲-همانند پدرش از سوی دو امام به نیابت امام زمان نصب شده بود. ۳-در مقایسه با دیگر نایبان، زمان بیشتری نایب حضرت بود. ۴-وی مرجع در مسایل فقهی و اجتماعی و… برای شیعیان بود. ۵-از وظایف او مبارزه با مدعیان دروغین بود.
۳۱.م- مدعیان بابیت
دروغگویانِ مدعی بابِ مهدی بودن هستند. مدعی رابطه با حضرت بودند. عواملی که باعث میشد خود را رابط بین مردم و امام معرفی کنند عبارتند از: ۱- سستی ایمان. ۲- طمع در اموال امام. ۳- رسیدن به شهرت. ۴- انگیزه های سیاسی.
م- مرجع تقلید
مراجع تقلید نایبان عام حضرت مهدی در دوران غیبت هستند. عقل، دستور می دهد که فرد ناآگاه، از دانشمندی آگاه و دانا راهنمایی بجوید و از او تقلید کند.
م- مرکز حکومت امام زمان
مرکز آن، مسجد کوفه می باشد.
۳۲.م- مرگ سرخ
کشتار فراگیر در آستانه ظهور را مرگ سرخ میگویند. در روایات فراوانی گفته شده است در آستانه ظهور، جنگ های خونین فراوانی رخ خواهد داد که مردم بسیاری کشته می شوند. حضرت علی در اینباره فرموده اند:
در آستانه ی قیام قائم، مرگ سرخ، مرگ سفید و ملخ هایی به هنگام و ملخ هایی نابه هنگام، همچون خون خواهد بود. اما مرگ سرخ، {کشته شدن با} شمشیر است و مرگ سفید بوسیله طاعون است.
الغیبه طوسی ص۴۳۸
۳۳.م – مسجد سهله
منزل حضرت مهدی در دوران ظهور می باشد. درباره محل زندگی حضرت در عصر ظهور روایات فراوان است و بطور عمده مسجد سهله منزل ایشان و کوفه پایگاه حکومتی ایشان معرفی شده است.
امام صادق به ابوبصیر فرمودند: گویی فرود آمدن قائم علیه السلام را با اهل و عیالش در مسجد سهله با چشم خود می بینم. ابوبصیر پرسید آیا محل اقامت دائمی ایشان در مسجد سهله خواهد بود؟
حضرت پاسخ دادند: آری، مسجد سهله اقامتگاه حضرت ادریس و حضرت ابراهیم بود و خدا پیامبری را برنیانگیخت مگر در مسجد سهله نماز گزارده است.
بحارالانوار ج۹۷ ص۴۳۵ ح۳
۳۴.م – مسجد کوفه
از مکان های منسوب به حضرت مهدی است. این مکان بیشتر در روایات مربوط به عصر ظهور و حاکمیت ایشان، وارد شده است. از روایات استفاده میشود که این مسجد پایگاهی مهم است که برخی از این قرار است:
۱)مرکز دادرسی؛ (مرکز قضاوت)
۲)مرکز تبلیغ دینی؛ (حضرت در آنجا منبر خواهند رفت و خطبه خواهند خواند)
۳)محل اقامه جمعه و جماعت
۴)محل برگزاری کلاسهای آموزش قرآن
فرهنگ نامه مهدویت؛ ص۴۰۰
۳۵.ن- ناحیه مقدسه
منطقه سکونت امام عسکری و امام مهدی و وابستگان به آن ها است. ناحیه در لغت بمعنای جانب و جمع آن، نواحی است. در غیبت صغری از حضرت مهدی و گاهی نایب خاص ایشان، با این واژه تعبیر شده است و برای تقیه از این نام استفاده میشد.
شخصی با نام اربلی، این نام حضرت را بعنوان رمزی بین شیعیان و امام مهدی می داند و از آن یاد کرده است.
۳۶.و – وکلای حضرت مهدی
یکی از مجموعه هایی که در دوران امامان پیش از حضرت مهدی شکل گرفت، سازمان وکالت بود. آن امامان بزرگوار، این تشکیلات را برای آماده کردن هرچه بیشتر مردم برای تحمل دوران غیبت، به وجود آوردند؛ از این رو هرچه بیشتر می کوشیدند از رویارویی مستقیم، کاسته و امور را به عهده‌ی افراد شایسته بگذارند.
این تشکیلات به گونه ی رسمی در زمان امام کاظم پدید آمد و در زمان حضرت مهدی به اوج خود رسید.
برخی از این وکلا، که در عصر غیبت به واسطه ی نایبی با امام زمان در ارتباط بودند، عبارتند از:
احمد بن اسحاق (وکیل در قم)
محمد بن شاذان (وکیل در نیشابور)
ابوالحسین محمد بن جعفر اسدی (وکیل در ری)
ابراهیم بن مهزیار (وکیل در اهواز)
۳۷.ی – یاجوج و ماجوج
در دو سوره کهف و انبیاء در قرآن از یاجوج و ماجوج سخن به میان آمده و به خوبی گواهی میدهد که این دو نام، متعلق به دو قبیله وحشی خونخوار بوده است که مزاحمت شدیدی برای ساکنان اطراف مرکز سکونت خود داشتند. در تورات نیز با نام گوگ و ماگوگ از آنها یاد شده.
ارتباط یاجوج و ماجوج با مهدویت، از روایاتی به دست می آید که آنها را یکی از نشانه های نزدیک شدنِ قیامت دانسته است. در برخی از روایات، پراکنده شدن یاجوج و ماجوج بر روی زمین، در کنار خروج دجال و نزول حضرت عیسی ذکر شده است؛ بنابراین میتوان این احتمال را مطرح کرد که این رخداد در عصر ظهور حضرت مهدی یا در آستانه ی قیامت، رخ خواهد داد.
مقصود از یاجوج و ماجوج صرفا افراد شرور با ویژگی خاص نیست، بلکه میتواند این حقیقت در هر گروهی باشد که در آخرالزمان مقابل حق می ایستند و اقدام به شرارت میکنند.
۳۸.ی – یالثارات الحسین
ثار در لغت به معنای خون خواهی است. یالثارات الحسین شعار یاران حضرت مهدی است که به خون خواهی امام حسین، هنگام قیام آن حضرت سر خواهند داد.
در برخی روایات، این عبارت شعار فرشتگان به هنگام یاری حضرت مهدی یاد شده است. البته روشن است چون اباعبدالله آینه ی تمام نمای حق و حقیقت و دشمنان او باطلِ مطلق هستند؛ انتقام از خونِ امام حسین، انتقام از خونِ همه ی مظلومان در طول تاریخ خواهد بود و آن حکومت عدل جهانی، برآورنده ی آرزوی همه ی فرودستان جهان در طول تاریخ.
به امید آن روز نورانی…


دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *